Kitab-i-Iqan/Page3/Arabic52

و ديگر معنی اين آيه را ادراک نما که می فرمايد: "وَ الأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ السَّماوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ." مضمون آن اين است که همه زمين اخذ شده، در دست اوست روز قيامت و آسمان پيچيده شده، در دست راست اوست. حال قدری انصاف می خواهد که اگر مقصود اين است که مردم ادراک نموده‏اند چه حسن بر آن مرتّب می شود؟ وانگهی اين مسلّم است که حقّ منيع، دستی که مرئی شود به بصر ظاهر و مرتکب اين امورات شود منسوب به ذات نيست بلکه کفری است محض و افکی است صرف اقرار بر چنين امری. و اگر بگوئی مظاهر امر او هستند که در قيامت به اين امر مأمور می شوند اين هم به غايت بعيد است و بی فائده. بلکه مقصود از ارض، ارض معرفت و علم است و از سماوات، سماوات اديان. حال ملاحظه فرما که چگونه ارض علم و معرفت که از قبل مبسوط شده بود به قبضه قدرت و اقتدار قبض نمود و ارض منيعه تازه در قلوب عباد مبسوط فرمود و رياحين جديده و گل های بديعه و اشجار منيعه از صُدور منيره انبات نمود.