Editing Kitab-i-Iqan/Page3/Arabic41

و در حديث هم اطلاق شمس و قمر بر صوم و صلات شده چنانچه می فرمايد: "الصوم ضياء و الصلاة نور." و لکن روزی در محلّی نشسته بودم شخصی از علمای معروف وارد شد و به مناسبتی اين حديث را ذکر نمود و فرمود: چون صوم حرارت در مزاج احداث می نمايد لهذا به ضياء که شمس باشد تعبير يافته و صلات ليل چون برودت می طلبد لهذا به نور که قمر باشد معبّر گشته. ملاحظه نمودم که آن فقير به قطره ای از بحر معانی موفّق نشده و به جذوه ای ازنار سدرهحکمت ربّانی فائز نگشته. بعد از مدّتی در نهايت ادب اظهار داشتم که جناب، آنچه فرموديد در معنی حديث، در السن و افواه ناس مذکور است و ليکن گويا مقصود ديگر هم از حديث مستفاد می شود. بيان آن را طلب نمود. ذکر شد که خاتم انبياء و سيّد اصفياء دين مرتفع در فرقان را تشبيه به سماء فرموده‏اند به علّت علوّ و رفعت و عظمت و احاطه آن بر جميع اديان. و چون در سماء ظاهره دو رکن اعظم اقوم مقرّر شده است که نيّرين باشد و به شمس و قمر ناميده، همچنين در سماء دين هم دو نيّر مقدّر گشته که صوم و صلات باشد. الإسلامُ سَماءٌ و الصَّومُ شَمسُها و الصَّلوةُ قَمَرُها.